Uuttuut tunngaviusoq

Aningaasartuutinut naleqqersuut

Sanaartornermi aningaasartuutip naleqqersuutaa tassaavoq aningaasartuutinut naleqqersuut, aamma taaneqartartoq ilanngussat naleqqersuutaat. Atortussiassanut, sanaartornernut atortunullu taamatullu angallassinermi aki sulisunullu aningaasartuutit naleqqersuumut ilanngussaapput. Sanaartugassanik suliassinneqartartup iluanaarutai akissarsiaalu ilaanngillat. Aamma pisisup aningaasaliinermigut aningaasartuutai naleqqersuummi ilaatinneqanngillat. Taamatut sanaartornermi aningaasartuutit ineriartornerannik naatsorsuineq EU-p (Eurostat) nalunaarsuusiornikkut allaffeqarfiata innersuussutaanut naapertuupput taamaammat naleqqersuut nunani allani sanaartornermi aningaasartuutinut naleqqersuutinut assersuunneqarsinnaavoq.

 

Laspeyresip naleqqersuutaa

Sanaartornermi aningaasartuutip naleqqersuutaa aammattaaq Laspeyresip naleqqersuutaa pissuseqatigaa. Atortussiassat angallassinermilu akit taamatullu akissarsiat ineriartornerat ukiumi aallaavimmi aningaasartuutit katiterneri aallaavigalugit uuttorneqartarput. Uuttuummik tunngaviusumik nutaamik naatsorsuinissaq piffissamik annertuumik pisariaqartitsisarmat, ukioq aallaavik ukiuni arlalinni atuinnarneqartarpoq. Ukioq aallaavik akuttunngitsutigut taarserneqartarpoq, taamaalilluni naleqqersuutip teknologimik ineriartorneq sanaartornermi atortussiassanik nutaanik eqqussuineq sillimaffigineqassammat; Naatsorsueqqissaartarfiup naleqqersuutip kingullermik misissornerani januaari 2006 ukioq aallaavittut aalajangiuppaa, uuttuutit 2013-imi Juulip aallaqqaataani nutartigaagaluartut.

 

Ineriartorneq piusoq malinnaavigilluarniarlugu naatsorsuutigineqarpoq uuttuut tunngaviusoq ukiut pingasut tallimallu ingerlanerini nutaamik taarserneqartassasoq.

 

Uuttuut tunngavik nutaaq

2013-imi juulip aallaqqaataaniit uuttuummik tunngaviusumik nutaamik naatsorsuisoqarpoq. Uuttumut tunngaviusumut nutaamut uku aallaaviupput; inissiarsuaq pingasunik quleriinnilik. Inissiat tunngaviusut ukuupput; inissiat marluk pingasunik initallit, inissiaq ataaseq marlunnik initalik quleriiliani tamani inissiat sisamanik initallit. Inissiarsuup taarserpaa illu nammineq sanaaq Illorput 2000 typi 4, naleqqersuutip aallartinneranili 2006-imi naatsorsukkanut atorneqartarsimasoq. Illu nutaaq Kalaallit Nunaanni sanaartornermi naleqqunnerusutut nalilerneqarpoq

 

Naleqqersuutip ersersippaa nalinginnaasumik sanaartornerup ineriartornera. Sanaartornerup piviusup aningaasartuutaasa ineriartornerat naleqqersuummit nikingasinnaavoq.

 

Atortussiassat, akissarsiat angallassinermilu aki

Atortussiassat, angallassinermilu akinut- akissarsianullu aningaasartuutit naleqqersuutip naatsorsornerani assigiinngitsunik uuttuuteqarlutik ilaapput. Ataatsimut naatsorsuinermi atortussiassat 35,5 pct.-imik uuttuuteqarput, angallassinermilu aki 17,1 pct.-imik uuttuuteqarpoq, sulinermilu akissarsiat 47,4 pct.-imik uuttuuteqarlutik naatsorsuutiniilluni.

 

Sulianut ingerlatsiviit

Aningaasartuutit immikkoortunut agguagaapput:

 

·       Sulliviit il.il.

·       Sanaartorfigiuminarsaaneq

·       Tunngaviliineq

·       Tunngaviata betongilernera

·       Qarmaaneq

·       Sanasut suliaat

·       Illuliorneq/pequsiorneq

·       Natilersuineq

·       Qalipaaneq

·       Kiassaatilerineq, perusuersarfilerineq

·       Innaallagialerineq

 

Sulianut ingerlatsiviit tamarmik immikkut atortussiassanut naleqqersuutaat

Naatsorsuutini sulianut ingerlatsivinni ataasiakkaani atortussiassatigut toqqakkani akit allannguutaat naatsorsorneqartarput, akinilu taakkunani allannguutit atortussiassat naleqqersuutaat nutaat naatsorsorneqartarput. Suliffimmi atortussiassat naleqqersuutaat naatsorsorneqartarpoq sulianut ingerlatsiviit ilaasa atortussiassanut naleqqersuutaasa uuttuutaannut agguaqatigiissillugit. Naleqqersuutit taakku uuttorneqartarput uuttuutip tunngaviusup siornani taaneqartoq malillugu, ataatsimut atortussiassap naleqqersuutaa anguneqassammat.

 

Sulilluni akissarsiat

Akissarsiap aningaasartuutaasup ineriartornera sulianut ingerlatsivinnut ataasiakkaanut naatsorsorneqartarportaaq tamanna pereerpat sulilluni akissarsiap naleqqersuutaa immikkoortukkuutaanut naatsorsorneqartarpoq ataatsimullu uuttorneqartarluni sanaartornermi aningaasartuutit naleqqersuutaanni akissarsiat naleqqersuutaat malillugit.